Wizja „Krakowa dla turystów” zbankrutowała. Co chcemy zbudować po pandemii?

Kraków dla turystów. Przybywa głosów przekonujących, że związane z brakiem turystów załamanie miejskiej gospodarki to dowód na to, że krytycy zmieniania Krakowa w lunapark nie mieli racji. Dziwi mnie to trochę, bo jeżeli zapowiadane załamanie czegoś dowodzi, to raczej odwrotnej tezy. Takiej, że rację mieli ci, którzy mówili, iż opieranie gospodarki milionowego miasta z kilkoma uczelniami wyższymi i ogromnym kapitałem ludzkim na wieczorach kawalerskich i panieńskich, nie jest dobrym pomysłem.

Przekonuje prezydent Majchrowski. Przekonują też dziennikarze. Na przykład red. Michał Olszewski z „Gazety Wyborczej” o tym, że z krakowskich ulic zniknęli turyści, napisał tak: „Na miasto spadła trwoga, bo przecież nie tak miał wyglądać Kraków bez turystów. Turyści precz, pieniądze mogą zostać. Tymczasem, co za pech, turyści uciekli razem z pieniędzmi. (…) Zwolennikom radykalnych rozwiązań i retromarzeń o powrocie do mitycznej prowincji, która, jak niegdyś, będzie zasypiać po zmroku, obecna sytuacja powinna dać jednak do myślenia. Jeśli na dno pójdzie branża turystyczna, pociągnie ona za sobą inne biznesy. Kraków będzie spokojny, cichutki i znacznie biedniejszy. Jak mówią Chińczycy: »Uważaj na marzenia, niektóre się spełniają«.”

Czytaj też: Kraków ma więcej Airbnb na mieszkańca niż Barcelona. “Potencjał nie osiągnął maksimum”

Mnie te głosy trochę dziwią. Po pierwsze jest to bowiem dyskusja z ludźmi, których tezy się wymyśliło, żeby łatwiej dowieść swojej racji. I o ile nie dziwi mnie to w wykonaniu magistratu, to po redaktorze Olszewskim spodziewam się więcej. A wymyśliło dlatego, że nikt na poważnie nie postulował, by Kraków dla turystów zamknąć. Ja sam na przykład turystów bardzo lubię, ale uważam, że przekroczyliśmy w tej dziedzinie granice rozsądku. Rozwijanie turystyki zgodnie z hasłem „im więcej tym lepiej” zaczęło powodować coraz więcej problemów. Jednym było to, że wyludnione centrum zmieniono w skansen.

Innym, że wielu krakusów przestało być stać na mieszkanie w Krakowie. Trudno przecież rywalizować na rynku z kupującymi pod tzw. „inwestycje”. Ci ceny odnoszą nie do tego, ile zarabiają, a do tego, ile można zarobić na najmie.

W moim odczuciu domaganie się rozsądku w prowadzeniu polityki turystycznej nie jest tym samym, co domaganie się tego, by miasto dla turystów zamknąć. Rozumiem jednak, że z rozsądkiem trudniej polemizować niż z wymyślonymi przez siebie, lekko absurdalnymi tezami. Tym bardziej, że niekiedy trzeba by było polemizować z… sobą samym. Podobne obawy podnosił przecież także Urząd Miasta Krakowa, który apelował do Komisji Europejskiej o pomoc w walce z najmem krótkoterminowym [Więcej w artykule: „Kraków apeluje do UE w sprawie problemów z najmem krótkoterminowym: »turystyfikacja« nie jest tym, czego chcą mieszkańcy”]. A nawet sam prezydent Jacek Majchrowski, który już kilka lat temu pisał tak:

„Doskonale zdaję sobie sprawę z tego, że turystyka z jednej strony jest wymierną – jak mogą się Państwo przekonać z przytoczonych danych – korzyścią dla Krakowa, jednak z drugiej towarzyszą jej także negatywne zjawiska. Chociaż daleko nam jeszcze do Barcelony, Wenecji czy Paryża, to także w Krakowie mieszkańcy zaczynają zwracać uwagę na »zawłaszczanie« miasta przez turystów. Będziemy szukać złotego środka.” Wtedy złotego środka znaleźć się nie udało.

Rzecz jednak w tym, że jest okazja, by to zmienić.

Powodem słabości argumentów urzędu oraz Gazety Wyborczej jest bowiem nie tylko to, że polemizują z wymyślonymi przez siebie przeciwnikami i tezami. Chodzi też o to, że sytuacja, w której załamanie ruchu turystycznego ma grozić załamaniem gospodarki miasta, dowodzi dokładnie odwrotnej tezy niż ta stawiana. Dowodzi mianowicie tego, że racje mieli wszyscy ci, którzy mówili, że nie można opierać gospodarki milionowego miasta na wieczorach kawalerskich i panieńskich.

Wielka szkoda, że musiało dojść do sytuacji, która dla wielu osób oznacza duże problemy, byśmy zobaczyli, jak bardzo ślepa jest to uliczka. Jednak piszę to nie po to, by komukolwiek wbijać szpilę lub pouczać o popełnionych błędach. Piszę, by zaproponować inną dyskusję niż ta, w której będziemy się kłócić o to, czy tak jak było, było dobrze. Rozumiem wprawdzie, że dla wielu osób byłaby to kłótnia wygodna, bo jej efektem musiałby być powrót do stanu sprzed kryzysu. Być może w gorszym wydaniu, skoro jedyną alternatywą dla zbyt dużej liczby turystów, jest brak turystów.

Tymczasem wspomniany kryzys to okazja, by zadać kilka istotnych pytań i przewartościować cele miejskiej polityki.

Jedno z pytań jest na przykład takie, jakiego zarządzania turystyką chcielibyśmy w Krakowie i jaką turystykę chcemy odbudować?

Nie musi wszak, jak dotąd, chodzić jedynie o „dutki”.

I właśnie do takiej rozmowy chciałbym Was wszystkich zaprosić.

Wliczając w to i tych, którzy zdążyli odpowiedzieć, że najlepiej już było i trzeba do tego wrócić.

Czytaj także: Amsterdam zakazuje najmu krótkoterminowego w centrum. Poza nim ograniczenia

Czytaj także: Gdzie tanio zjeść w Krakowie? Turyści polecają

• Czytaj także: Atrakcje w Krakowie, które polecają turyści!

Fot. Pixabay.